Live Life Above the Sun

Sabtu, 14 Agustus 2021

Bab 2 ( Ke – 1)

3.2 Memahami teks cerita wayang “Gathutkaca Gugur”

4.2 Menanggapi nilai-nilai luhur yang terdapat dalam cerita wayang “Gathutkaca Gugur”

krama.

Membaca teks cerita “Gathutkaca Gugur”,

Gathutkaca Gugur

Wengi iku Prabu Salya duka yayah sinipi amarga putrane kang kinasih Arya Burisrawa gugur ing madyaning paprangan. Kabeh didukani lan diamuk klebu Adipati Ngawangga ya Adipati Karna. Adipati Karna ora trima disalahake,sanalika uga banjur mbiwarakake dheweke madeg dadi

senapati.

Adipati Karna banjur maju nggempur wadya Randhuwatangan wengi iki uga. Bab kang ora lumrah perang ing wayah wengi ndadekake wadya Pandhawa panas atine. Raden Arjuna banjur siyaga bakal madeg senapati ngadhepi Adipati Karna. Nanging dipenggak dening Prabu Kresna,amarga perang wayah wengi iku perang kang ora manut aturan.

Prabu Kresna banjur dhawuh marang Raden Gathutkaca supaya

madeg senapati ing wengi iku.Raden Werkudara minangka bapake Gathutkaca sejatine ora lila anake kang madeg senapati. Jalaran kang bakal diadhepi iku senapati kang digdaya,pinunjul,lan nduweni sanjata kang ampuh. Prabu Kresna menehi pitutur marang Raden Werkudara.”Majune Gathutkaca iku kanggo labuh marang bangsa lan nagara.Saumpama ing paprangan mengko nganti gugur iku mujudake mati kang mulya lan bakal oleh ganjaran swarga.”

Beda karo Raden Werkudara kang ora lila anake madeg senapati,Raden Gathutkaca rumangsa bombong atine dene dipercaya dadi senapati Perang Baratayuda.Raden Gathutkaca wis suwe nunggu kapan bisa kelakone dadi senapati. Raden Gathutkaca banjur diwisuda dadi senapati dening Prabu Matswapati kanthi cara ngalungi kembang. Raden Gathutkaca banjur pamit marang sesepuh bakal budhal menyang palagan.

Perang rame ora karuwan .Petenge wengi ora dadi alangan para prajurit kanggo nyerang siji lan sijine. Akeh prajurit kang mati.Adipati Karna wis adhep-adhepan karo Raden Gathutkaca.

Tandange Adipati Karna nggegirisi. Nanging Raden Gathutkaca luwih ngedap-edapi. Wiwitane Adipati Karna wis ora bisa ngimbangi,mula banjur namakake Aji Kalalupa.Saka tlapak tangane Adipati Karna metu raseksa kang cacahe akeh.Ganti Raden Gathutkaca kang kuwalahen. Mula Raden Gathutkaca ganti namakake Aji Narantaka warisane gurune,yaiku Resi Seta.Saka tangane nyembur geni

ngalad-alad.Semburane geni iku ngobong raseksa-raseksa kang metu saka tlapak tangane Adipati Karna.

Adipati Karna banjur ngunus senjata Kunta Druwasa. Pusaka kang wrangkane manjing ana ing pusere Raden Gathutkaca. Karna banjur ngeculake panahe ngener dhadhane mungsuhe. Raden Gathutkaca mabur ngendhani panahe Karna. Nanging Kala Bendana pamane Raden Gathutkaca kang wis seda ngarahake panah mau menyang dhadhane ponakane. Dadi lan patine Raden Gathutkaca.Kala Bendana iku biyen tanpa sengaja kena gamanne Raden Gathutkaca        kang njalari patine.Mula banjur sumpah besuk bakal methuk Gathutkaca supaya bisa bareng mlebu swarga.

Gugure Raden Gathutkaca ndadekake sungkawa penggalihe Raden Werkudara lan para kadang Pandhawa.Nanging gugure Raden Gathutkaca minangka satriya kusumaning bangsa. Salawase bakal dieling-eling labuh labete marang bangsa lan negara.

Mengartikan kata-kata sulit yang

terdapat dalam teks cerita“Gathutkaca Gugur” dan membuat kalimat

NO

Tembung kang angel

Tegese

Ukara (kalimat)

1.

duka yayah sinipi

Nesu tenanan, ngamuk

Sang rama duka yayah sinipi dene pirsa putrane tumindak culika.

2.

kinasih

ditresnani/ disenengi

Para sedulur sing kinasih, ayo padha njaga kasarasan.

3.

madyaning

satengahing

Raden Gathutkaca gugur ing

madyaning paprangan.

4.

mbiwarakake

woro-woro, ngumumake

Adipati Karna mbiwarakake

awake dhewe dadi senapati.

5.

dipenggak

dielikake, dipenging

Raden Arjuna dipenggak maju perang ing wayah wengi.

NO        Tembung kang angel


Tegese


ukara

  1. digdaya        Sekti,kebal

7.

8.

9.

10.


pinunjul swarga

bombong nggegirisi


Juara,linuwih

Panggonan kepenak sawise manungsa mati

Mongkok,bangga, seneng

Medeni,nggawa rasa wedi


Dhiskusi karo bapak lan ibu,nggawe ukara no.6 -10

NO

Tembung kang angel

Tegese

ukara

11.

ngedab-edabi

gawe gumun

12.

geni

ngalad-alad

geni sing gedhe banget

Dhiskusi karo

13.

ngendhani

ngadoh, nggindhari

bapak lan

ibu,nggawe ukara

14.

sungkawa

susah

no.11 -15

15.

labuh labete

pengabdian

Menjawab pertanyaan tentang isi teks cerita “Gatotkaca Gugur” ragam ngoko dan krama.

  1. Nalika Raden Gathutkaca madeg senapati,anggone perang ing wayah apa ?

Ngoko : wayah wengi Krama : wayah dalu.

  1. Sapa kang dadi senapati saka Kurawa ? Ngoko : kang dadi senapati yaiku Adipati Karna

Krama : ingkang dados senapati inggih punika Adipati Karna

  1. Sapa sing duka yayah sinipi jalaran putrane gugur? Ngoko : sing duka yayah sinipi yaiku Prabu Salya

Krama : ingkang duka yayah sinipi inggih punika Prabu Salya

  1. Sapa kang misuda Raden Gathutkaca madeg dadi Senapati?

Ngoko : kang misuda yaiku Prabu Matswapati. Krama : ingkang misuda inggih punika Prabu Matswapati.

  1. Sapa kang menang perange antarane Raden Gathutkaca karo Adipati Karna ?

Ngoko : kang menang yaiku Adipati Karna. Krama : ingkang mimpang inggih punika Adipati Karna.

Sinaunen Latihan Uji Kompetensi iki ! ( KD 3.2)

).        )(ñdéh $1l1ll(2tñ Jl§éft2J        •        ”"’ 1l]‹l)t1l‘l illlllt        '

6,        gtJenA/jrt› c,        prtf‹Itte›na

(,        JJl§£ll $1Nh


C.        0M101§

d. M$l0b0

I,        )$h)éh $ñ1(ll(htñ £h§]0h6 §éf3ll§ Jh[        I '

C.        S0f9

),        (efñh§ jhg WñJ2|1 Wgh§l 1\I Of¿ liNf?1, llhlf‹l1C ill[ W?J21 ....

i,        eirl        “

b.        Xamayaa


1§. Rfl$Ui        alho(ltflCfl lku satriya ing ....

  1. Pinggonfiaii
  2. Madukaa
  3. Jo4ipaa

‹        ‹›•i•W•        d,        Bllml RetaW8

7crang geJhc anlar»c Pan&awa Iu        Kufawz lku jcnengc Bzratayuda. 7i‹4«        I l. Adi§3tJ        3fR3 lku l sih scdulur kuo P»dhawz nanging beda ....

Ie§esz ....        3.        ITU *

b.        krlunnan

‹.        keluwnga


1?        Rahe› Ga9«hita iku p»r ane Raden Werkudara. Raden Werkudara iku kakafl°.t

Raden @ uRd, Dadi raden Gatt ul kaca kapreoâh ... Râ On Ai]flh8.

i        (ithoke


ci¿eihoh ... Radtn Galutkaca


  1. kepon4aa *

tJ $t;gypgyggy «ii«rue Radti Gañutkaca karo Raden Abimanyu kaprenah

,,        gy@        c,        keponakan        q

        

J4. Senapati iku pa dha k9c        P^’^ *’

  1. pemimpi$
  2. panglimc

r. pandfieganr

d.        bener kabeh *'

JS. Perang ilu sejciing lUWih ñ        h        ll filfl lb

b.        rugine .'

C. baane

d.        agade


$ bathine.


C. '\jxngsxIanakxnthibener!

I.        Apa se&»be Raden 0athut\aca diangkat dadi senzpatine Pefang Barata\uda!

4.        Ap» kqg k01g9ft9n! &a& Adipati K»nat

^°P^›°»°^a*°°°P*°8°•x»ead»ncaa•‹a‹xl‹navanAq,p,\,\„,;

!        Raden Gathutkaca k3WlSUdx dadi xencpcti dcni^g ----

2.        Papan kanggo Perang B«ratayudx iku jenenge ...

long niilih Rcfien Gcthuifzcc fisdi senapati yaiku ....

4.        Kahg melhu£ Raden GathoikdCfi fiiajal barflhg menyang swarga yaiku ....

log        menu saga llcpck langaoe Afiipcii l ama yaiku ....

6.        {]{] metU saka Sanyane Raden Gathutkacx yaiku ....

KUNCI JAWABAN

NO

Jawaban

A 1.

a

6

a

11

a

2

b

7

d

12

c

3

c

8

b

13

b

4

d

9

b

14

d

5

b

10

a

15

b

B. 1

Prabu Matswapati

C. 1.

Amarga

2

Kurusetra

2.

Raden Arjuna

3

Prabu Kresna

3.

Jalaran kang diadhepi iku senapati kang digdaya,pinunjul,lan nduweni sanjata kang ampuh.

4

Kala Bendana

5

Raseksa -raseksa

4.

Adipati Karna iku senapatine Kurawa kang digdaya,pinunjul,lan nduweni sanjata kang ampuh.

Duwe aji kang ampuh yaiku Aji Kalalupa,lan duwe sanjata Kunta Druwasa.

6

Geni ngalad-alad

7

Resi Seta

8

Dewi Arimbi

5.

Pungkasane perang Raden Gathutkaca gugur,dhadhane kena panah Kunta Druwasa yaiku sanjatane Adipati Karna

9

kusumaning

10

mabur

Pasinaon wis rampung Ayo gawe ukara        no 1-5 .

Garapen ana ing Google classroom. ( TUGAS KI-4 Bab 2)

Sadurunge nggarap ayo dibuka maneh pasinaon ing Powerpoint ya!