Bab 2 ( Ke – 1)
3.2 Memahami teks cerita wayang “Gathutkaca Gugur”
4.2 Menanggapi nilai-nilai luhur yang terdapat dalam cerita wayang “Gathutkaca Gugur”
krama.
Membaca teks cerita “Gathutkaca Gugur”,
senapati.
Adipati Karna banjur maju nggempur wadya Randhuwatangan wengi iki uga. Bab kang ora lumrah perang ing wayah wengi ndadekake wadya Pandhawa panas atine. Raden Arjuna banjur siyaga bakal madeg senapati ngadhepi Adipati Karna. Nanging dipenggak dening Prabu Kresna,amarga perang wayah wengi iku perang kang ora manut aturan.
Prabu Kresna banjur dhawuh marang Raden Gathutkaca supaya
madeg senapati ing wengi iku.Raden Werkudara minangka bapake Gathutkaca sejatine ora lila anake kang madeg senapati. Jalaran kang bakal diadhepi iku senapati kang digdaya,pinunjul,lan nduweni sanjata kang ampuh. Prabu Kresna menehi pitutur marang Raden Werkudara.”Majune Gathutkaca iku kanggo labuh marang bangsa lan nagara.Saumpama ing paprangan mengko nganti gugur iku mujudake mati kang mulya lan bakal oleh ganjaran swarga.”
Beda karo Raden Werkudara kang ora lila anake madeg senapati,Raden Gathutkaca rumangsa bombong atine dene dipercaya dadi senapati Perang Baratayuda.Raden Gathutkaca wis suwe nunggu kapan bisa kelakone dadi senapati. Raden Gathutkaca banjur diwisuda dadi senapati dening Prabu Matswapati kanthi cara ngalungi kembang. Raden Gathutkaca banjur pamit marang sesepuh bakal budhal menyang palagan.
Perang rame ora karuwan .Petenge wengi ora dadi alangan para prajurit kanggo nyerang siji lan sijine. Akeh prajurit kang mati.Adipati Karna wis adhep-adhepan karo Raden Gathutkaca.
Tandange Adipati Karna nggegirisi. Nanging Raden Gathutkaca luwih ngedap-edapi. Wiwitane Adipati Karna wis ora bisa ngimbangi,mula banjur namakake Aji Kalalupa.Saka tlapak tangane Adipati Karna metu raseksa kang cacahe akeh.Ganti Raden Gathutkaca kang kuwalahen. Mula Raden Gathutkaca ganti namakake Aji Narantaka warisane gurune,yaiku Resi Seta.Saka tangane nyembur geni
ngalad-alad.Semburane geni iku ngobong raseksa-raseksa kang metu saka tlapak tangane Adipati Karna.
Adipati Karna banjur ngunus senjata Kunta Druwasa. Pusaka kang wrangkane manjing ana ing pusere Raden Gathutkaca. Karna banjur ngeculake panahe ngener dhadhane mungsuhe. Raden Gathutkaca mabur ngendhani panahe Karna. Nanging Kala Bendana pamane Raden Gathutkaca kang wis seda ngarahake panah mau menyang dhadhane ponakane. Dadi lan patine Raden Gathutkaca.Kala Bendana iku biyen tanpa sengaja kena gamanne Raden Gathutkaca kang njalari patine.Mula banjur sumpah besuk bakal methuk Gathutkaca supaya bisa bareng mlebu swarga.
Gugure Raden Gathutkaca ndadekake sungkawa penggalihe Raden Werkudara lan para kadang Pandhawa.Nanging gugure Raden Gathutkaca minangka satriya kusumaning bangsa. Salawase bakal dieling-eling labuh labete marang bangsa lan negara.
terdapat dalam teks cerita“Gathutkaca Gugur” dan membuat kalimat
NO | Tembung kang angel | Tegese | Ukara (kalimat) |
1. | duka yayah sinipi | Nesu tenanan, ngamuk | Sang rama duka yayah sinipi dene pirsa putrane tumindak culika. |
2. | kinasih | ditresnani/ disenengi | Para sedulur sing kinasih, ayo padha njaga kasarasan. |
3. | madyaning | satengahing | Raden Gathutkaca gugur ing madyaning paprangan. |
4. | mbiwarakake | woro-woro, ngumumake | Adipati Karna mbiwarakake awake dhewe dadi senapati. |
5. | dipenggak | dielikake, dipenging | Raden Arjuna dipenggak maju perang ing wayah wengi. |
NO Tembung kang angel
Tegese
ukara
7.
8.
9.
10.
pinunjul swarga
bombong nggegirisi
Juara,linuwih
Panggonan kepenak sawise manungsa mati
Mongkok,bangga, seneng
Medeni,nggawa rasa wedi
Dhiskusi karo bapak lan ibu,nggawe ukara no.6 -10
NO | Tembung kang angel | Tegese | ukara |
11. | ngedab-edabi | gawe gumun | |
12. | geni ngalad-alad | geni sing gedhe banget | Dhiskusi karo |
13. | ngendhani | ngadoh, nggindhari | bapak lan ibu,nggawe ukara |
14. | sungkawa | susah | no.11 -15 |
15. | labuh labete | pengabdian |
Menjawab pertanyaan tentang isi teks cerita “Gatotkaca Gugur” ragam ngoko dan krama.
Ngoko : wayah wengi Krama : wayah dalu.
Krama : ingkang dados senapati inggih punika Adipati Karna
Krama : ingkang duka yayah sinipi inggih punika Prabu Salya
Ngoko : kang misuda yaiku Prabu Matswapati. Krama : ingkang misuda inggih punika Prabu Matswapati.
Ngoko : kang menang yaiku Adipati Karna. Krama : ingkang mimpang inggih punika Adipati Karna.
Sinaunen Latihan Uji Kompetensi iki ! ( KD 3.2)
). )(ñdéh $1l1ll(2tñ Jl§éft2J • ”"’ 1l]‹l)t1l‘l illlllt '
6, gtJenA/jrt› c, prtf‹Itte›na
(, JJl§£ll $1Nh
C. 0M101§
d. M$l0b0
I, )$h)éh $ñ1(ll(htñ £h§]0h6 §éf3ll§ Jh[ I '
C. S0f9
), (efñh§ jhg WñJ2|1 Wgh§l 1\I Of¿ liNf?1, llhlf‹l1C ill[ W?J21 ....
i, eirl “
b. Xamayaa
1§. Rfl$Ui alho(ltflCfl lku satriya ing ....
‹ ‹›•i•W• d, Bllml RetaW8
7crang geJhc anlar»c Pan&awa Iu Kufawz lku jcnengc Bzratayuda. 7i‹4« I l. Adi§3tJ 3fR3 lku l sih scdulur kuo P»dhawz nanging beda ....
Ie§esz .... 3. ITU *
b. krlunnan
‹. keluwnga
1? Rahe› Ga9«hita iku p»r ane Raden Werkudara. Raden Werkudara iku kakafl°.t
Raden @ uRd, Dadi raden Gatt ul kaca kapreoâh ... Râ On Ai]flh8.
i (ithoke
ci¿eihoh ... Radtn Galutkaca
tJ $t;gypgyggy «ii«rue Radti Gañutkaca karo Raden Abimanyu kaprenah
,, gy@ c, keponakan q
J4. Senapati iku pa dha k9c P^’^ *’
r. pandfieganr
d. bener kabeh *'
JS. Perang ilu sejciing lUWih ñ h ll filfl lb
b. rugine .'
C. baane
d. agade
$ bathine.
C. '\jxngsxIanakxnthibener!
I. Apa se&»be Raden 0athut\aca diangkat dadi senzpatine Pefang Barata\uda!
4. Ap» kqg k01g9ft9n! &a& Adipati K»nat
^°P^›°»°^a*°°°P*°8°•x»ead»ncaa•‹a‹xl‹navanAq,p,\,\„,;
! Raden Gathutkaca k3WlSUdx dadi xencpcti dcni^g ----
2. Papan kanggo Perang B«ratayudx iku jenenge ...
long niilih Rcfien Gcthuifzcc fisdi senapati yaiku ....
4. Kahg melhu£ Raden GathoikdCfi fiiajal barflhg menyang swarga yaiku ....
log menu saga llcpck langaoe Afiipcii l ama yaiku ....
6. {]{] metU saka Sanyane Raden Gathutkacx yaiku ....
KUNCI JAWABAN
NO | Jawaban | ||||
A 1. | a | 6 | a | 11 | a |
2 | b | 7 | d | 12 | c |
3 | c | 8 | b | 13 | b |
4 | d | 9 | b | 14 | d |
5 | b | 10 | a | 15 | b |
B. 1 | Prabu Matswapati | C. 1. | Amarga | ||
2 | Kurusetra | 2. | Raden Arjuna | ||
3 | Prabu Kresna | 3. | Jalaran kang diadhepi iku senapati kang digdaya,pinunjul,lan nduweni sanjata kang ampuh. | ||
4 | Kala Bendana | ||||
5 | Raseksa -raseksa | 4. | Adipati Karna iku senapatine Kurawa kang digdaya,pinunjul,lan nduweni sanjata kang ampuh. Duwe aji kang ampuh yaiku Aji Kalalupa,lan duwe sanjata Kunta Druwasa. | ||
6 | Geni ngalad-alad | ||||
7 | Resi Seta | ||||
8 | Dewi Arimbi | 5. | Pungkasane perang Raden Gathutkaca gugur,dhadhane kena panah Kunta Druwasa yaiku sanjatane Adipati Karna | ||
9 | kusumaning | ||||
10 | mabur |
Pasinaon wis rampung Ayo gawe ukara no 1-5 .
Garapen ana ing Google classroom. ( TUGAS KI-4 Bab 2)
Sadurunge nggarap ayo dibuka maneh pasinaon ing Powerpoint ya!